2024-12-15
Mirabilis jalapa - to naukowa nazwa rośliny wyjątkowej pod kilkoma względami.
Mirabilis - łac. mirus = dziwny, zadziwiający, osobliwy, niezwykły. Jalapa nazwa regionalna (Am. Śr.) od miasta Xalapa w Gwatemali.
Dziwaczek peruwiański należy do rodziny Nyctaginaceae (czyli nocnych, otwierających się nocą) i jako jedyny spośród ok. 50 gatunków należących do tej rodziny, jest uprawiany w ogrodach. Pochodzi z cieplejszego klimatu niż nasz – gorących terenów Peru, gdzie jest byliną. Pod naszą szerokością geograficzną najczęściej uprawia się go jako roślinę jednoroczną, ponieważ jest wrażliwy ma mróz i nie przetrwa zimy w gruncie. Niektórzy jednak decydują się na przezimowanie dziwaczków w pomieszczeniu. Kwiaty te wysiewają się również same z nasion.
Dziwaczek jalapa nazywany również dziwaczkiem peruwiańskim lub dziwaczkiem wielobarwnym. Działkowicze nazywają go krótko - dziwaczek.
Dziwaczek posiada nietypowe cechy.
W ciągu dnia jego kwiaty są zamknięte.
Dziwaczek swoje kwiaty zaczyna otwierać późnym popołudniem, około godziny szesnastej
i dlatego kwiat ten nazywany jest The four o'clock flower. Otwarte kwiaty wydzielają intensywny zapach, który wabi nocne motyle. Ćmy spijając nektar przy okazji dokonują zapylenia. Kwiaty zamykają się ponownie nad ranem, ale późnym latem i jesienią przy pochmurnej pogodzie, pozostają otwarte także w ciągu dnia. Roślina tworzy wciąż nowe kwiaty od czerwca aż do października. W tym czasie zdążą się zawiązać na dolnych pędach nasiona. Kres kwitnieniu i wegetacji przynoszą dopiero jesienne przymrozki.
Największym atutem dziwaczków są dzwonkowate kwiaty przybierające różnorodną kolorystykę. Występują one w odcieniu żółtym, pomarańczowym, czerwonym, fioletowym i białym. Kwiaty mogą być też dwubarwne, a jedna sadzonka, może wytwarzać różnokolorowe kwiaty.
Dziwaczki można uprawiać nie tylko w gruncie, ale również w donicach na balkonie czy na tarasie. Rośliny uprawiane w pojemnikach wymagają jednak częstszego podlewania, ze względu na ograniczoną bryłę ziemi, która podczas upalnych dni szybko wysycha. Działkowicze często wysiewają te kwiaty obok altan. A wieczorem radują oczy barwami i upajają się zapachem kwiatów.
Kiedyś, na jednym z forum ogrodniczym wyczytałem takie powiedzenie:
Chcesz być szczęśliwy jeden dzień? Upij się!
Chcesz być szczęśliwy jeden rok? Ożeń się!
Chcesz być szczęśliwy całe życie? Kochaj kwiaty!
* * * *
Wielce urokliwy dziwak z tego dziwaczka! Janku, wiadomo, że ewolucja nie działa planowo, nie ma celu do którego dąży będąc ślepą siłą natury, a przecież gdyby malarz wysokich lotów, prawdziwy artysta, chciał wymyślić takie cuda, mógłby mieć kłopot ze swoją wyobraźnią. Kwiaty dziwaczka natura malowała po ciemku, nie mogła więc dobrze trafiać pędzelkiem w jedno miejsce palety z farbami.
OdpowiedzUsuńGdzie robiłeś zdjęcia? Na jednym zdjęciu widać jakby bramę posesji.
Autor cytowanych słów nieco przesadził, wszak wcale nierzadko jest się szczęśliwym przez dwa lata od ślubu!
Zastanawiałem się, czy kocham kwiaty. Nie wiem, na pewno nie jestem ich znawcą, ale przecież zatrzymują mnie one w czasie wędrówek.
Krzysiek, wyobraź sobie, że wśród mieszkańców Legnickiej Spółdzielni Mieszkaniowej jest wiele miłośników kwiatów. Niektórzy nawet urządzają przyblokowe ogródki. Ta, spora kępa mieści się przy wieżowcu, który stoi niedaleko dawnego stanowiska waszego lunaparku.
UsuńPamiętam tamto miejsce. Młoda zieleń drzew, nasze długie siedzenie w kampingu i jeszcze dłuższy gruby kabel ciągnięty do odległej stacji transformatorowej :-)
OdpowiedzUsuńZa stacją transformatorową należy minąć dwa bloki i trafi się na te dziwaczne kwiatki.
UsuńThe *Mirabilis jalapa*, or "oddball," is indeed a fascinating plant with many unique traits! Its nocturnal blooming nature, where flowers remain closed during the day and open at night, adds an element of mystery to any garden. It’s impressive how it thrives in warmer climates but can still be grown as an annual in colder regions, and how it self-sows, making it a resilient and low-maintenance plant. It’s also great that it can be brought indoors during the winter in some areas! I just shared a helpful new post; you're welcome to check it out. Wishing you a Merry Christmas!
OdpowiedzUsuńMerry Christmas!
Usuń