2024-12-23
Łąka jest bezdrzewnym zbiorowiskiem roślinnym składającym się z runi traw, w której występują także inne gatunki roślin, bylin, wieloletnie zioła i mszaki. Swoje istnienie zawdzięczają głównie działalności człowieka i zwierząt (koszenie, wypas).
Jak daleko sięgam pamięcią, łąka zawsze budziła mój podziw. W mojej rodzinnej wsi, za naszym ogrodem, rozciągała się dzika łąka pełna różnorodnego kwiecia. Wzdłuż niej biegałem boso polną piaszczystą drogą, aż do akacjowego zagajnika, który znajdował się nieco ponad trzysta metrów od progu naszego domu. Do łąki nie miałem śmiałości wejść, ale biegnąc drogą trącałem wysokie trawy i kwiaty, a one odwdzięczały się zapachami, które próbuję sobie przypomnieć.
Dzisiaj, aby odwiedzić, już inną łąkę, wsiadam do autobusu i po kwadransie mogę usiąść na miedzy i rozpocząć moje łowy. Łowię kształty i kolory utrwalając je na matrycy mojego aparatu. Szkoda, że jeszcze nie wynaleziono sposobu na przechowanie zapachów.
Po półgodzinnym marszu docieram do mojego ulubionego miejsca, które czasami potrafi zaskoczyć tłumem odwiedzających je owadów.
_____________________
Sympatyczne gospodynie Ekobiblioteki w Legnicy namówiły mnie na wystawienie moich zdjęć. I ci, którzy nie mogli odwiedzić mojej, już trzeciej wystawy, mają możliwość jej obejrzenia tutaj.
01. Storczyk męski (Orchis mascula)
02. Żmijowiec pospolity (Echium vulgare)
03. Mieczyk dachówkowaty (Gliadiolus imbricatus)
Storczyk męski (Orchis mascula) Orchis = sterczący, wyprostowany, mascula = męski. Rośnie na murawach, łąkach, w zaroślach, często w pobliżu lasów. W Polsce występuje najczęściej na południu kraju, zwłaszcza w górach po regiel górny. Moje zdjęcie wykonałem w Górach Kaczawskich.
W Polsce gatunek jest prawnie chroniony. Posiada status zagrożenia CR (critically endangered) - krytyczne zagrożony.
Żmijowiec zwyczajny Echium - żmijowiec - gr. echis = żmija. (Kształt kwiatów przypomina otwartą paszczę żmii z wysuniętym, rozwidlonym językiem). Vulgaris = zwyczajny, powszechny, pospolity, rozpowszechniony.
Roślina występująca głównie na suchych łąkach, nadrzecznych kamieniskach i skarpach, terenach kolejowych, nieużytkach, hałdach, w murawach kserotermicznych. Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Najlepiej prezentuje się na mieszanych rabatach kwiatowych. Korzeń był dawniej stosowany w leczeniu padaczki, a także w medycynie ludowej jako środek przeciwbólowy i środek przeciw ukąszeniom żmii.
Mieczyk dachówkowaty (Gliadiolus imbricatus). - Łac. gladius = mały miecz, ze względu na charakterystyczny kształt liści. Imbricatus - układ okryw liści - łac. imbrex = dachówka, gont. Roślina wiatrosiewna. Siedlisko: wilgotne łąki, ugory i polany. Dawniej rósł również w uprawach owsa i jęczmienia jako chwast, obecnie jest rzadki.
W Polsce gatunek jest prawnie chroniony. Posiada status zagrożenia VU (vulnerable) - narażony na wyginięcie.
04. Kłowacznik władczy (Dolichomitus imperator)
Dolichomitus - gr. dolichos = długi, imperator - panujący, wielki, rozkazodawca.
Kłowacznik władczy - pasożytniczna błonkówka z rodziny gąsienicznikowatych. Spotykana jest latem i jesienią na martwym drewnie dębu i innych gatunków liściastych. Wyposażona w imponujących rozmiarów pokładełko samica gro czasu spędza na opukiwaniu czułkami powierzchni drewna w celu wykrycia żerującej w drewnie larwy chrząszczy kózkowatych. Po jej zlokalizowaniu wwierca w drewno pokładełko, a gdy jego koniec dotrze do larwy chrząszcza składa do jej wnętrza jajeczko. Wykluta z jaja larwa gąsienicznika rozwija się wewnątrz larwy chrząszcza.
05. Krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis)
Sanguisorba - łac. sanguis = krew, sorbaeo = chłonę. Officinalis, officinarum = apteka, używany w aptekach.
Rośnie na suchych i wilgotnych łąkach. Kwitnie od czerwca do września. Najwcześniej zakwitają kwiaty w górze kwiatostanu. W medycynie ludowej zarówno krajów Europy jak i Dalekiego Wschodu była wykorzystywana do tamowania krwawień, łagodzenia stanów zapalnych układu pokarmowego i leczenia wrzodów oraz jako środek przeciwbiegunkowy.
06. Goździk kartuzek (Dianthus carthusianorium)
Dianthus (Dios anthos = boski kwiat, Kwiat Zeusa), gr. Dios= Zeus anthos = kwiat.
Carthusianorium - nazwa pochodzi od zlatynizowanej nazwy pierwszej siedziby kartuzów – La Grande Chartreuse pod Grenoble we Francji (łac. Cartusia).
Najczęściej występuje na podłożu wapiennym na suchych murawach, suchych łąkach, na piaskach. Gatunek zmienny, występuje w licznych odmianach. Może tworzyć mieszańce z goździkiem kosmatym, goździkiem piaskowym, goździkiem kropkowanym i goździkiem pysznym.
07. Goździk kropkowany (Dianthus deltoides)
Dianthus (Dios anthos = boski kwiat, Kwiat Zeusa gr. Dios= Zeus anthos = kwiat. Deltoides = trójkątny, w kształcie delty (wielkiej litery alfabetu gr.)
Roślina darniowa. Korona składa się z 5 wolnych, płytko ząbkowanych płatków o deltoidalnym kształcie (stąd łacińska nazwa gatunku). ). Siedlisko: suche łąki, zbocza, nieużytki, pastwiska, zarośla. Preferuje tereny piaszczyste, unika podłoża wapiennego.
08. Gwiazdnica trawiasta ( Stellaria graminea)
Stellaria - łac. stelle = gwiazda. Graminea - łac. gramen = trawa, podobny do trawy.
Występuje wśród traw: na łąkach, przydrożach, miedzach, skrajach pól, brzegach lasów. Gatunek uważany jest za trujący dla koni z powodu zawartości saponin. Najbardziej trujące są nasiona. Proponuję małą zabawę. Ile płatków ma ten kwiatek?
09. Lnica pospolita (Linaria vulgaris)
Lnica pospolita (Linaria vulgaris) – gatunek byliny należący do rodziny babkowatych.
Linaria - nazwa odnosząca się do kształtu liści podobnych do listowia lnu.
Vulgaris - zwyczajny, powszechny, pospolity, rozpowszechniony.
Rośnie na przydrożach, murawach, na kamienistych zboczach, pastwiskach, łąkach, na polach uprawnych jako chwast. Preferuje miejsca słoneczne. Roślina lecznicza - pobudza perystaltykę jelit, rozluźnia mięśnie gładkie dróg żółciowych. Napary używane były do łagodzenia dolegliwości hemoroidów. W tym celu wykonywano też maści z ziela lnicy zmieszanego ze smalcem. Nazwy regionalne: Lenek Matki Boskiej, lwia paszczęka, zuzuli len.
10. Mięta nadwodna (Mentha aquatica)
Mentha - łac. Mintha w mitologii greckiej nimfa podziemnego świata zmarłych uchodziła za córkę Kokytos. Persefona przemieniła ją w aromatyczną roślinę - miętę podczas próby uwiedzenia Hadesa. Aquatica - wodny, rosnący w wodzie (łac. aqua = woda)
Siedlisko: bagna, brzegi cieków, rowy, mokre łąki. Roślina kosmetyczna. Ze względu na zawartość olejków eterycznych i właściwości czyszczących stosowana jako jeden ze składników szamponów ziołowych.
11. Lepnica rozdęta (Silene vulgaris)
Silene - gr. sialon = ślina, piana. Odniesienie do lepkiej łodygi rośliny. Vulgaris - zwyczajny, powszechny, pospolity, rozpowszechniony. Siedlisko: suche murawy, żwirowiska, skarpy, przydroża, ubogie darnie. Kwiaty zasobne w nektar otwierają się całkowicie dopiero nocą i są zapylane przez ćmy. Rozmnaża się przez nasiona, ale również poprzez podziemne rozłogi.
12. Lepnica biała (Silene latifolia)
Silene - gr. sialon = ślina, piana. Odniesienie do lepkiej łodygi rośliny. Latifolia = szerokolistny - łac. latus = szeroki, folium = liść.
Lepnica biała ma również inne nazwy: lepnica szerokolistna, bniec biały, bniec łąkowy. Rośnie głównie na przydrożach, nieużytkach i jako chwast na polach, szczególnie w uprawach koniczyny, lucerny, roślin okopowych i zbóż. Kwiaty otwierają się dopiero wieczorem, wydzielając silny zapach. Roślina jest zapylana przez ćmy.
13. Lepnica czerwona (Silene dioica)
Silene - gr. sialon = ślina, piana. Odniesienie do lepkiej łodygi rośliny. Dioica - rozdzielnopłciowy - gr. dis = podwójnie.
Rośnie na wyżynach i w górach, rzadko na niżu. Preferuje miejsca cieniste, gleby świeże lub wilgotne. Kwiaty otwierają się w ciągu dnia i są zapylane przez motyle.
14. Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis)
Tragopogon - gr. tragus = kozioł, pogos = broda (puch kielichowy). Pratensis = łąkowy, z łąk - łac. pratum = łąka. Rośnie na łąkach, rowach, miedzach i przydrożach. Jest rośliną azotolubną, wymaga dobrze rozłożonej próchnicy. Dziki ryją ziemię w poszukiwaniu kłączy kozibrodu, którymi chętnie się żywią. Świeże rośliny są chętnie zjadane przez bydło. Kłącza kozibrodu stosowane było w medycynie ludowej w chorobach dróg oddechowych jako środek wykrztuśny.
15. Centuria pospolita (Centaurium erythraea)
Centaurium; rzymska nazwa rośliny, której lecznicze właściwości odkrył centaur Chiron.
Erythraea, gr. erythros = czerwony.
Polska nazwa centuria wywodzi się od legendy, według której centaur Chiron wyleczył swoje rany zadane mu przez Herkulesa właśnie tą rośliną. Według innych źródeł nazwa rośliny jest tłumaczeniem słów: centum aurum oznaczających 100 sztuk złota. Miałoby to oznaczać, jak wielką wartość dawniej przypisywano tej roślinie.
Nazwy regionalne: goryczka czerwona, goryczkowe ziele, tysiącznik, ziele żołądkowe, żółć ziemna.
16. Koniczyna polna (Trifolium arvense)
Trifolium - rzymska nazwa koniczyny. łac. tri = trzy, folium = liść. Arvensis = polny, rosnący w polu. Kwitnie od czerwca do września. Porasta suche wzgórza, nieużytki, piaski, zwłaszcza gleby piaszczyste, między trawami, przydroża. Potoczne nazwy używane w języku polskim: Kądziołki Matki Boskiej, kończywiec, małaszka szare koćki, śpiuch. Napar z ziela stosuje się m.in. w nieżytach przewodu pokarmowego, biegunkach, przeziębieniach i grypie oraz jako środek wzmacniający. Okłady nasączone naparem z ziela stosuje się zewnętrznie na odleżyny. Naparu można również dodawać do kąpieli.
17. Kurzyślad polny (Anagallis arvensis)
Anagallis gr. anagallomai = skromny, niepozorny. Arvensis = polny, rosnący w polu - łac. arwum = pole,ugór, odłóg.
Drobna roślina zielna, rozesłana. Rośnie na nieużytkach, polach, obrzeżach pól i ogrodach. Na noc i podczas pochmurnej pogody kwiaty zamykają się. Otwarte rano kwiaty kurzyśladu uznaje się w związku z tym za zwiastun dobrej pogody. . Na oglądanym pod światło liściu układ nerwów przypomina kurzą stopę i stąd pochodzi nazwa rodzajowa rośliny.
18. Moszenica wierzbówka
Owad ten zasiedla pobrzeża lasów, polany, zarośla, łąki, murawy i parki. Pokarm - dorosłe owady zjadają liście różnych drzew i roślin zielnych. Larwy żyją w mrowiskach, gdzie pożerają mrówcze jaja i larwy.
19. Krasanka natrawka
Siedlisko. Nasłonecznione, ciepłe skraje lasów, polany, przydroża, łąki. Licznie występuje na południu – w górach i na pogórzu, oraz na zachodzie kraju, a wyraźnie rzadziej na północy.
Pokarm. Dorosły owad - soki roślinne. Larwy żerują pod ziemią, na korzeniach roślin zielnych, chronione przez piankowatą osłonkę.
20. Biedronka siedmiokropka
Siedmiokropka przebywa wszędzie tam, gdzie w dużych ilościach występują mszyce, które są głównym pożywieniem biedronek. ta odżywia się głównie mszycami. Dorosła biedronka zjada kilkadziesiąt mszyc dziennie, a larwa zjada do ponad 600 mszyc w ciągu swojego rozwoju.
21. Biedronka azjatycka
Biedronka azjatycka (znana też jako biedronka ninja lub arlekin) to najczęściej żółta lub pomarańczowa biedronka w czarne kropki. Zdarzają się też ubarwione na czarno z czerwonymi kropkami. W Polsce udokumentowano pojawienie się pierwszego owada we wrześniu 2006 r. Obecnie jest spotykana na terenie całego kraju. Biedronka azjatycka skutecznie ogranicza populacje mszyc, które są jej podstawowym pokarmem. W okresie niedoboru mszyc dietę uzupełnia innymi stawonogami, ich jajami i larwami, w tym także innych biedronek
22. Zając szarak
Przeważnie występuje na suchych łąkach, polach uprawnych z większą ilością miedz i zadrzewień śródpolnych. Można go jednak spotkać także na nieużytkach oraz w lasach, w których występują liczne polany lub łąki śródleśne. Niekiedy widuje się je blisko sadów i ogrodów, szczególnie zimą kiedy brakuje im pożywienia.
23. Sarna europejska
To nie jest porzucone dziecko sarny. Jedną z taktyk obrony potomstwa sarny europejskiej przed atakami drapieżników jest pozostawienie młodych samych zaraz po porodzie. Koza zawsze przebywa w pobliżu młodych, ale zbliża się do nich wyłącznie podczas karmienia. Spowodowane jest to tym, że młode niezdolne jeszcze do szybkiego biegu i ucieczki. Drapieżniki mają dużo bardziej utrudnione zadanie wytropienia młodych ponieważ ono nie ma własnego zapachu. Matka, która takie zapachy już generuje, przebywając z młodymi mogłaby szybko naprowadzić drapieżniki na legowisko. Nie należy bowiem głaskać takiego zwierzątka i zabierać go pod pretekstem porzucenia przez matkę.
To sarniątko zobaczyłem na łące w Górach Kaczawskich. Z większej odległości zrobiłem mu zdjęcie aparatem z obiektywem długoogniskowym i szybko odszedłem z tego miejsca.
24. Sarna europejska
Sarna europejska jest gatunkiem roślinożernym. Żywi się trawami, ziołami, liśćmi, grzybami i owocami leśnymi. Zamieszkuje głownie rzadkie lasy liściaste, mieszane oraz zarośla. Często można zauważyć sarny żerujące na skraju lasu, polach przyległych do zadrzewionych terenów, łąkach, a nawet w ogrodach i sadach na przedmieściach. Sarny europejskie w okresie od późnej jesieni do wiosny żyją w stadach złożonych z kilku do kilkudziesięciu osobników prowadzonych przez doświadczoną samicę. Po tym okresie rudle się rozluźniają i rozbijają na mniejsze grupy.
25. Gniewosz plamisty
Gniewosz plamisty – nazywany też miedzianką, to gatunek niejadowitego węża. Jest powszechnie spotykany w wielu miejscach Europy i zachodniej Azji. Nieszkodliwy dla ludzi, choć często mylony ze żmiją zygzakowatą. W Polsce znajduje się pod ochroną.
26. Pasikonik nadrzewek
Siedlisko. Lasy, parki, ogrody, zarośla, zadrzewienia śródpolne, tereny ruderalne. Zwykle przesiaduje na drzewach, ale często można go spotkać na murkach, ścianach i elewacjach, na które przylatuje zwabiony przez światło; zdarza mu się wlatywać wieczorami do mieszkań.
Pokarm. Drobne bezkręgowce o miękkim ciele, w tym larwy owadów i mszyce
27. Wojsiłka pospolita
Siedlisko. Polany, parki, zagajniki, łąki, ogrody, zarośla; chętnie tereny wilgotne.
Pokarm. Martwe owady, spadź, nektar, pyłek. Owady dorosłe regularnie wykradają owady zaplątane w sieci łowne pająków. Larwy żerują w glebie na rozkładającej się materii organicznej roślinnego i zwierzęcego pochodzenia. Gody wojsiłek są dość skomplikowane, ponieważ samce i samice są wybredne w doborze partnera. Samce wybierają duże, dobrze odżywione samice. W ramach zalotów samce składają samicom prezent w postaci pożywnej wydzieliny gruczołów ślinowych, którą samice zjadają. Czasami, choć rzadko, przynoszą im także resztki upolowanego owada. Jeśli samica będzie zadowolona z podarunków, dopuści samca do kopulacji. Czasem samiec zmusza jednak do tego samicę siłą, przytrzymując jej skrzydła za pomocą wyrostków w formie kleszczy.
28. Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi)
Tygrzyk paskowany Argiope bruennichi). Łacińska nazwa rodzajowa pochodzi od imienia nimfy, oznacza „jasnooka”, a łaciński epitet gatunkowy przyjęto na cześć duńskiego zoologa, Mortena Thrane’a Brünnicha.
Tygrzyk paskowany, zwany też pająkiem tygrysim lub kolorową tarantulą należy do rodziny krzyżakowych, a jego bliskim krewniakiem jest dobrze wszystkim znany krzyżak ogrodowy.
Jeszcze do niedawna tygrzyk paskowany był gatunkiem bardzo rzadkim. Obecnie znacznie rozszerzył swój zasięg w kraju i stał się dość pospolity. Tygrzyki żywią się tym, co złapią w sieć, głównie są to muchy, koniki polne, motyle i inne owady. Pająk ten potrafi upolować nawet ważkę oraz osę i pszczołę (lecz gdy zostanie użądlony, ginie na miejscu). Jeden owad wystarczy tygrzykowi nawet na tydzień; gdy jest głodny, wisi sam na środku sieci i czeka na ofiarę.
29. Bzyg prążkowany
Bzyg prążkowany jest często mylony z osą z uwagi na duże podobieństwo odwłoka w żółto-czarne pasy. Osy jednak mają dużo węższą talię, natomiast bzygi latają w bardzo charakterystyczny sposób: zawisają w powietrzu nieruchomo Osobniki dorosłe odżywiają się pyłkiem kwiatów, larwy mszycami. Larwy są bardzo żarłoczne. Jedna larwa w ciągu dnia może pożreć nawet kilkaset mszyc.
30. Wonnica piżmówka
Rozwój tego owada związany jest z wierzbą, na której żeruje larwa a sokami tego drzewa odżywia się imago. Jaja składa do szczelin w pniu, w których następnie rozwijają się młode. W przypadku masowych pojawów może powodować zamieranie drzewa. Nazwa polska (a także łacińska) nawiązuje do wydzieliny o silnej woni piżma, którą ten chrząszcz produkuje.
31. Strangalia plamista
Strangalia plamista, pętlak pstrokaty lub baldurek pstrokaty – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych. Chrząszcze żywią się pyłkiem i nektarem kwiatów roślin zielnych przez co mają znaczenie jako zapylacze. Spotyka się je na śródleśnych łąkach, porębach i przydrożach. Larwy przechodzą rozwój w butwiejącym drewnie drzew liściastych i iglastych: w cienkich pniach martwych lub obumierających drzew i w rozkładających się gałęziach i pniakach.
32. Biegowiec osowaty
Biegowiec osowaty - chrząszcz z rodziny kózkowatych. Można go spotkać na leśnych duktach i skrajach lasów, gdzie odwiedza kwitnące krzewy. Jego pożywieniem jest nektar i płatki kwiatów. Larwy odżywiają się nieokorowanym drewnem drzew osłabionych, uszkodzonych, świeżo przewalonych, złamanych lub ściętych.
33. Sudamek szczawiak
Sudamek szczawiak został zaliczany do motyli nocnych. Ponieważ imago jest aktywne w ciągu dnia, dlatego mówią, że jest dzienną ćmą. Okres lotu. Kwiecień – sierpień. Siedlisko. Łąki, miedze, nieużytki, skraje lasów, polany. Preferuje tereny suche. Dwa pokolenia w sezonie. Gąsienice żerują na szczawiu polnym i szczawiu zwyczajnym.
34. Przezierka pokrzywianka
Okres lotu. Maj – wrzesień Siedlisko. Skraje lasów, ogrody, zarośla, przydroża; preferuje tereny wilgotne. Prowadzi nocny tryb życia i chętnie przylatuje do światła. W ciągu dnia można ją łatwo wypłoszyć z roślinności. Dorosłe motyle odżywiają się nektarem kwiatów. Gąsienice żerują na pokrzywach, czyśćcach i powojach. Z biegiem czasu skrzydełka przezierki ulegaja wytarciu i zaczynają prześwitywać.
35. Strzępotek perełkowiec
Okres lotu. Maj – sierpień Siedlisko. Polany i drogi leśne, skraje lasów, suche murawy Pokarm. Nektar. Gąsienice żerują na trawach; chętnie na perłówce.
36. polowiec szachownica
Okres lotu. Czerwiec – sierpień. Siedlisko. Łąki, przydroża, przytorza, polany, miedze, ugory. Pokarm. Nektar. Gąsienice żerują nocą na różnego rodzaju trawach. Samice innych motyli składają jaja na łodygach, liściach bądź kwiatostanach roślin pokarmowych gąsienic. Pani polowcowa swoje jajeczka składa w locie. Ona je rozsiewa w trawie.
37. Przestrojnik jurtina
Okres lotu. Czerwiec – sierpień. Siedlisko. Skraje lasów, łąki, ugory, przydroża, polany. Pokarm. Nektar. Gąsienice żerują nocami na trawach - młode preferują delikatnie listki.
38. Przestrojnik trawnik
Okres lotu. Czerwiec – sierpień. Siedlisko. Łąki, polany, parki, przytorza, ugory. Pokarm. Nektar. Gąsienice żerują nocą na różnego rodzaju trawach.
Wszystkie żyjątka w przyrodzie mają jeść i nie dać się pożreć. Popatrzmy jeszcze raz na ostatnie zdjęcie. Przestrojnik trawnik posila się na kwiatku, spod którego pająk kwietnik dobiera się mu do d...y.
* * * *
